8 NAJCZĘSTSZYCH PRZYCZYN ICH POWSTAWANIA.

Na początek należy wyjaśnić, że to co nazywamy potocznie skurczem mięśnia posiada fachową nazwę medyczną brzmiącą – kurcz. Skurcz mięśnia jest bowiem nazwą właściwej, prawidłowej fizjologicznej czynności mięśnia polegającej na skróceniu jego włókien. Kurcz natomiast jest mimowolnym, nagłym, mocnym skurczem mięśnia lub zespołu sąsiadujących ze sobą mięśni, powodującym ból, napięcie, zesztywnienie i brak zdolności funkcjonalnych, trwającym od kilku sekund do kilku minut. Kurczom ulegają zarówno mięśnie szkieletowe jak i mięśnie gładkie wchodzące w skład narządów wewnętrznych i naczyń krwionośnych. Kurcz powstaje na skutek tymczasowego stanu lub przewlekłych procesów chorobowych zachodzących w organizmie, dlatego też nie można lekceważyć jego występowania, szczególnie gdy jest to proces bolesny i powtarzający się.

Najważniejszą kwestią jeśli chodzi o kurcze (nazywane skurczami) jest odnalezienie ich przyczyny, a tu wybór jest spory, więc najlepiej w tym pomoże nam konsultacja z lekarzem pierwszego kontaktu oraz przeprowadzenie odpowiednich badań.

Wśród przyczyn powstawania kurczy należy wymienić:

1. Niedobór w organizmie soli i minerałów, czyli zaburzenie gospodarki kwasowo-zasadowej i mineralnej krwi.

Najczęstszymi pierwiastkami, których brakuje organizmowi w trakcie powstawania kurczy, są sód i potas odpowiadające za utrzymanie prawidłowej funkcji układu mięśniowo-nerwowego, magnez – wspomagający przewodzenie nerwowe oraz wapń zapobiegający rozrzedzeniu kości.

Z reguły niedobory soli i minerałów w organizmie człowieka są wynikiem nieprawidłowej diety, używania leków moczopędnych czy przeczyszczających, nadużywania kofeiny w postaci kawy lub napojów energetycznych oraz nadużywania alkoholu.

2. Nadmierny wysiłek fizyczny czy przetrenowanie.

Znane w sportowym świecie EAMC (exercise-associated muscle cramps) występują wg Martina Schwellnusa, amerykańskiego badacza specjalisty medycyny sportowej, u 79% triatlonistów, 60% rowerzystów i 39% maratończyków. Kurcze w przypadku nadmiernego wysiłku fizycznego wydawać by się mogło powstają przede wszystkim ze względu na odwodnienie organizmu, a jak wiemy woda jest katalizatorem wielu procesów metabolicznych. Jednak większy wpływ na powstawanie kurczy w tym przypadku ma nie tyle utrata wody co utrata elekrolitów. Niedobór elektrolitów bowiem, jako jonów przewodzących energię elektryczną, powoduje zaburzenia komunikacji pomiędzy nerwami i mięśniami. Dochodzi do tzw. przewrażliwienia i w następstwie do kurczenia mięśni. Powstaje brak równowagi między sygnałem nerwowym, który pobudza mięsień, a następnie hamuje skurcz.

3. Problemy z układem krążenia.

Niewystarczające zaopatrzenie mięśni w krew również może być przyczyną powstawania kurczy. Miażdżyca, niewydolność żylna, nadciśnienie tętnicze czy żylaki mogą w dużej mierze przyczyniać się do powstawania kurczy, szczególnie tych nocnych. Zwykle niewydolny układ krążenia jest przyczyną powstawania kurczy i wraz z nimi pojawia się zauważalny obrzęk stóp bądź kostek.

4. Stres

Często bagatelizowany jako przyczyna powstawania kurczy odgrywa istotną rolę szczególnie w powstawaniu drżenia bądź drgania mięśni. Stres stymuluje bowiem nadprodukcję adrenaliny, która wraz z poziomem insuliny odpowiada za równowagę przemiany materii wysiłkowej i gospodarki wodno-elektrolitowej.

5. Stany chorobowe.

Wśród chorób, przy których istnieje możliwość współwystępowanie kurczy należy wymienić choroby tarczycy, niewydolność nerek, cukrzycę, anemię, stwardnienie rozsiane, chorobę Parkinsona, hipoglikemię, czyli obniżenie stężenia glukozy we krwi oraz patologiczny stan w postaci tężyczki, polegający na hipokalcemii, czyli niedoborze wapnia. Przyczyną kurczy mogą być również silne zatrucia ze współistniejącymi biegunkami i wymiotami zaburzającymi gospodarkę wodno-elekrolitową organizmu.

6. Uraz.

Kurcze mogą być wszechobecne przy ucisku i podrażnieniu korzeni nerwowych kręgosłupa w przypadku stanów zapalnych, stanów zwyrodnieniowych i chorób krążka międzykręgowego oraz w przypadku uszkodzenia lub przerwania rdzenia kręgowego, a także kontuzji kończyn dolnych.

7. Ciąża.

Kurcze w ciąży z reguły pojawiające się w III trymestrze to tymczasowe zaburzenia powstające w wyniku wahań gospodarki elektrolitowej, wytężonego wysiłku organizmu spowodowanego utrzymaniem dziecka i dźwiganiem jego ciężaru, a także ucisku ścian macicy na struktury nerwowe, krwionośne i mięśniowe okolic miednicy, powodujące zaburzenia krążenia miejscowego i obwodowego.

8. Nawyki i styl życia.

Zaczynając od niewłaściwej diety, noszenia butów na wysokim obcasie, obcisłych spodni i rajstop, przegrzewania organizmu przy nadużywaniu wizyt w solarium czy nadmiernemu eksponowaniu ciała na promienie słoneczne, doprowadzenia się do stanu otyłości poprzez długie stanie, siedzenie z przykurczonymi nogami czy z założoną nogą na nogę, aż do uprawiania zawodów sprzyjających powstawaniu kurczy (np. zawodowy kierowca) czy też całkowitego zrezygnowania z jakiejkolwiek aktywności fizycznej… Wszystkie te czynności mogą przyczyniać się do powstawaniu kurczy w naszym organizmie.

I choć najpopularniejsze wśród kurczy są kurcze nóg, stóp i łydek, to również mogą one występować w innych częściach ciała oraz narządów wewnętrznych jak np. dłonie, kark, krtań czy żołądek.

Kurcze choć są nieprzyjemnym incydentem z reguły same ustępują. Jednak ich częste pojawianie się oraz współwystępowanie na przykład zaczerwienienia czy innych zmian na skórze czy osłabienia mięśni powinny nas zaniepokoić i skłonić do konsultacji lekarskiej i wykonania badań mających na celu postawienie właściwej diagnozy w znalezieniu przyczyn pojawiania się przewlekłych kurczy.

Wsród form terapii kontra kurczom można wymienić:

• Fizjoterapię
• Masaż
• Rozciąganie mięśni
• Rozcieranie obolałych miejsc
• Krioterapię
• Ciepłe kompresy
• Elektroterapię
• Wykonywanie ciepłego prysznica na obolałe miejsca
• Ułożenie w pozycji z nogami powyżej poziomu serca
• Ćwiczenia
• Rozgrzewka przed aktywnością fizyczną
• Dobry sen
• Woda!!!
• Odpowiednia dieta składająca się z zielonych warzyw, roślin strączkowych, ryb, orzechów, bananów, pomidorów oraz nabiału
• Leki rozluźniające oraz żele i maści łagodzące